Enslaved - Utgard

Een band zoals Enslaved graaft graag net iets dieper in de noordse mythologie dan de meeste van hun collega's dat doen. Daar waar het bij velen beperkt blijft tot Odin, Thor en Valhalla, maakt deze groep zijn teksten rond de duistere, mystieke thematiek die met deze mythologie verweven is. De albumtitel Utgard is afkomstig van de gelijknamige burcht in Jotunheim, de plaats waar de mythische reuzen gehuisvest waren. Deze reuzen waren de aartsvijanden van de goden en de mensen, verdroegen geen zonlicht, waardoor Utgard een donker, onherbergzaam oord was.

Ook op muzikaal vlak is het Noorse Enslaved een allesbehalve oppervlakkige band. Oorspronkelijk maakte men na de oprichting in 1991 pure black metal, en de bandnaam is dan ook afkomstig van de Immortal song Enslaved To Rot. Door de jaren heen ging de formatie steeds wat meer richting viking/black metal, een subgenre dat zowat geïntroduceerd werd door hun collega's van Bathory, en zijn er ondertussen ook wel wat progressieve elementen in hun muziek geslopen. De twee bandleden die sinds de originele line-up zijn overgebleven zijn Ivar Bjornson (gitaar, keyboards) en Grutle Kjellson (vocals, bas), en zij zijn het dan ook die er opnieuw voor gezorgd hebben dat dit ondertussen vijftiende plaatje de potentie heeft om tot een klassieker uit te groeien.

Het schijfje gaat van start met een intro van stoere Vikingzang. Het is niet zomaar een intro, maar het maakt deel uit van het openingsnummer Fires In The Dark. Deze net geen zes minuten durende track bevat al meteen voldoende ideeën waarmee een doorsnee band gemakkelijk drie songs zou kunnen vullen. Ook op Jettegryta worden alle registers opengetrokken. De lijn van het vorige album (E uit 2017) wordt  niet echt doorgetrokken, maar Enslaved keert hier in zeker mate wat meer terug naar zijn black metal roots. Een beetje verrassend is toch ook dat de groep zich deze keer niet heeft laten verleiden tot echt lange songs. Zo is Sequence met 6'40'' de langste track en behoort deze ook tot de meest progressieve songs op dit plaatje. Er valt heel wat te ontdekken op dit mooie, complexe nummer. Na het, naar mijn gevoel, iets mindere Homebound en het korte, in Noorse taal, gesproken intermezzo Utgardr volgt het wat meer experimentele Urjotan. Dit gaat van start met een onvervalste new wave beat en gaat dan over in een licht chaotisch punkachtige song. Flight Of Thoughts And Memory gaat er stevig tegenaan, maar kent ook momenten met mooie cleane zang en piano. De twee beste songs worden naar mijn mening tot het einde bewaard. Storms Of Utgard heeft een heerlijk galopperend ritme met afwisselend harsh vocals en cleane samenzang en bevat naar het einde toe subliem gitaarwerk. Het afsluitende Distant Seasons tapt uit een heel ander vaatje. Het is het meest ingetogen nummer op dit album, waarbij de cleane zang gedurende de hele track aangehouden wordt, en het gitaarwerk opnieuw een glansrol vervult.

Utgard is een stuk rauwer en spannender dan het voorgaande album E. Ook de cover mag trouwens gezien worden: we zien op de voorgrond twee raven (ongetwijfeld de twee exemplaren van de god Odin), en op de grijze mistige achtergrond lonkt de duistere, dreigende vesting Utgard. Het leidt geen twijfel dat dit meesterwerkje een vermelding zal hebben in mijn jaarlijstje van 2020.