Insomnium - Anno 1696

Een vast gegeven bij de melodic deathmetalbands die afkomstig zijn uit de Scandinavische landen en Finland, is dat vrijwel al deze bands keihard gewerkt hebben om zichzelf een eigen, specifiek geluid aan te meten. Of het nu gaat om Amon Amarth, Arch Enemy of Amorphis, om er maar enkele te noemen, het zijn stuk voor stuk bands met een zeer herkenbare sound. Het Finse Insomnium vormt hierop geen uitzondering, en is bovendien een band die niet vies is van wat geëxperimenteer. Ik heb Insomnium vorig jaar tweemaal live aan het werk gezien. De eerste keer op het Swamp podium van het meest broeierige Alcatraz-festival ooit, en de tweede maal onder veel gunstigere omstandigheden in de Trix in Antwerpen. Uit beide sets bleek hoeveel sterke songs de band al, sinds hun ontstaan in 1997, op hun naam heeft staan. We konden dus reikhalzend uitkijken naar het nieuwe schijfje, Anno 1696, dat op 24 februari bij het label Century Media Records zal verschijnen.

Insomnium kan zich beroepen op een zeer stabiele line-up, met ondertussen maar liefst drie gitaristen in de gelederen. De typerende melancholische gitaarloopjes maken een belangrijk deel uit van de sound van de groep, en duiken dan ook op in vele van hun songs. Misschien nog het beste voorbeeld van zo'n nummer is de titeltrack van hun laatste full album, Heart Like A Grave, dat intussen hun grootste hit geworden is, en waarmee de optredens doorgaans worden afgesloten. In 2021, in volle corona tijd, bracht de band nog de EP Argent Moon uit, waarop voornamelijk de atmosferische en melancholische kant van de groep werd benadrukt. Het nieuwe album is echter eerder een synthese van de twee laatste full albums, enerzijds het wat minder toegankelijke Winter's Gate uit 2016, en anderzijds het reeds aangehaalde Heart Like A Grave uit 2019, dat vooral veel diversiteit bood. Het is een schijfje zonder zwakke momenten en naar mijn gevoel het beste dat de band tot nu toe heeft voortgebracht.

Zowel de openingstrack, 1696, als de laatste song, The Rapids, gaan rustig van start, maar eens de gitaren en drums invallen is er geen houden meer aan en vliegen de dubbele basdrums en snelle riffs je om de oren. Het zijn ook de twee songs die zich het dichtst bij de atmosferische blackmetal begeven. Tussen beide nummers zijn er nog zes songs met verrassend veel diversiteit. De opeenvolging van de nummers in de tracklist is bijzonder goed en evenwichtig uitgekiend zodat de luisterbeleving van Anno 1696 optimaal is. Tijdens White Christ komt Rotting Christ zanger Sakis Tolis de op zich toch al ruige grunts van Niilo Sevänen nog wat versterken, en dat resulteert in één van de beste songs van het plaatje. Dit wordt echter nog overtroffen door de track Godforsaken, waarbij de Finse zangeres Johanna Kurkela mee mocht aantreden. Met haar hoge, Keltisch aandoende zang zorgt ze mee voor een zeer episch en sfeervol hoogtepunt. Anno 1696 is een conceptalbum met een verhaal dat zich situeert in het Finland van het eind van de zeventiende eeuw. Dat was toendertijd blijkbaar geen aangename plaats om te vertoeven, want achterdocht en bijgeloof zorgden er voor een gespannen, onbehaaglijke sfeer. Het gaat hier voor alle duidelijkheid om een verzonnen verhaal, er komen tenslotte ook weerwolven in voor, maar het schetst dus wel mooi de situatie van die tijd. Dit concept heeft er ongetwijfeld voor gezorgd dat zowat alle songs van het album behoorlijk episch klinken. Zelfs het relatief korte Lilian draagt met zijn tracklengte van vier-en-een-halve minuut heel wat epiek met zich mee. Het absolute hoogtepunt is, wat mij betreft, Starless Paths, dat laat horen waarom Insomnium over drie gitaristen beschikt. Het is dan ook een zeer gitaar georiënteerd nummer met heerlijke tempo- en stemmingswisselingen dat op net geen acht minuten afklokt. The Witch Hunter is dan weer een meer toegankelijke song, die ook als single werd uitgebracht en waarbij gitarist Jani Liimatainen de cleane zang voor zijn rekening nam. Datzelfde gebeurt nog eens op de ballad The Unrest die ook het enige, maar zeer welkome, rustpuntje van het schijfje markeert. Het is echter stilte voor de volgende storm, want zoals hierboven reeds vermeld, trekt afsluiter The Rapids, na een rustig begin, zich middels blastbeats en furieuze riffs helemaal op gang tot een ware clash van black- en deathmetal. 

Anno 1696 is het meest consistente album van Insomnium tot nu toe en bevat geen zwakke momenten. Dat verklaart meteen ook de hoge score die ik dit schijfje meegeef.